Als jong meisje probeerde ze de gesprekken tussen haar twee grootvaders te begrijpen. Ze gebruikten vaak onbekende woorden als ‘opstanding’, ‘tweede komst’ en ‘Rode Zee’; termen die haar leraren op school nooit gebruikten. ‘Ze zijn gewoon oud en dwaas’, dacht ze. Hae-won piekerde er ook over waarom haar grootvader soms het huis verliet, zonder te zeggen waar hij heenging. En ook hoorde ze haar vader en grootvader in een herhaalde discussie. ‘Er is meer dan we denken in het universum’, zei haar grootvader dan indringend. Maar het antwoord van haar vader was altijd empatisch: ‘Er is niets!’
Mysteries
Ongemerkt plantten deze mysteries uit haar kindertijd zaadjes in Hae-wons jonge hart. Toen ze zestien jaar was, viel de geheime politie op een nacht binnen in hun kleine huis en doorzocht het appartement. Ze bekeken zorgvuldig alle boeken die ze vonden, zelfs de schoolboeken van Hae-wons oudere broer. Ze had geen idee waar ze naar zochten. ‘Je kunt geen bommen, explosieven of wapens in een boek verstoppen’, dacht ze. ‘Dit is onzin’.
Nadat de agenten klaar waren met zoeken, wilde ze haar grootvader arresteren, maar uiteindelijk namen ze haar vader mee omdat die beter bestand was tegen het gevangenisleven. Terwijl ze toekeek hoe de geheime politie haar vader meevoerde, vreesde ze dat ze hem nooit meer zou zien. Hae-won ontdekte later dat tegelijkertijd zo’n honderdveertig anderen werden gearresteerd en dat haar grootvader hen allemaal kende.
En de 140 mensen die gearresteerd waren, waren leden van de huiskerk van haar grootvader.
Skelet
Toen haar vader zes maanden na zijn arrestatie voor de deur stond, herkende Hae-won hem nauwelijks meer. “Mijn vader is zo mager als een skelet”, dacht ze. Alleen zijn ogen kwamen haar bekend voor. Hae-wons familie werd als vijanden van het regime verbannen naar een afgelegen bergachtige omgeving. Hoewel de familie nooit sprak over haar vaders tijd in de gevangenis, hoorde ze later dat de helft van de vrienden van haar grootvader was vermoord na hun arrestatie. De gevangenisperiode had haar vader veranderd. Wat hij daar ook had doorgemaakt, het had hem wakkergeschud en hij prees Kim Il-sung nooit meer als ‘Grote Leider’.
In het begin van de jaren negentig viel Noord-Korea ten prooi aan een verwoestende hongersnood; het gevolg van overstromingen, droogte en economisch wanbeleid. Vier jaar later probeerde Hae-won, inmiddels getrouwd en moeder, met haar gezin naar China te vluchten. Haar oudste zoon was al in China, op zoek naar werk. Haar grootvader en vader waren jaren geleden al overleden.
“Bijna de helft van de gevangenen kwam om vanwege hopeloosheid en depressie”
Op een koude avond in januari pakten Hae-won en haar familie zoveel spullen als ze konden dragen en ze begonnen de gevaarlijke oversteek over de bevroren Tumen-rivier. Maar hun hoop op een beter leven in China werd snel de grond in geboord toen ze betrapt werden en naar een gevangenkamp werden gestuurd.
Slaag
Hae-won en haar gezin werden verdeeld over schillende barakken, waar ze gedwongen werden om dag aan dag op de harde vloer te zitten en naar de andere gevangenen te staren. Elke beweging leidde tot slaag. Het enige wat ze te eten kregen waren maïsvliesjes. De enige kans om haar man te zien was dagelijks het moment dat alle gevangenen naar buiten mochten. Nadat hij verscheidene dagen niet naar buiten was gekomen, kwam ze tot het besef dat hij was gestorven. “Bijna de helft van de gevangenen kwam om vanwege hopeloosheid en depressie”, vertelt ze.
Zes maanden na haar arrestatie werd Hae-won vrijgelaten. “Ik dacht dat ik naar een kamp voor politieke gevangenen gestuurd zou worden”, zei ze. Maar tot haar verrassing kregen zij en haar overlevende familieleden alleen een waarschuwing: “We zijn zo genadig om je vrij te laten. Gedraag je!”
“Maar alleen het horen van de liederen raakte mijn hart enorm; ik raakte zo ontroerd.”
Herenigd
Hae-won en haar familie werden verbannen naar een gebied ver van de Chinese grens, maar enkele maanden na hun vrijlating probeerden ze opnieuw het land te ontvluchten. Deze keer slaagde hun vlucht over de bevroren Tumen-rivier en Hae-won werd herenigd met haar zoon.
De Noord-Koreaanse vond een baan in een restaurant. Een christelijke collega nodigde haar uit voor een kerkdienst, waar ze werd overweldigd door de schoonheid van de liederen. “Ik kende de teksten niet”, vertelt ze, “Maar alleen het horen van de liederen raakte mijn hart enorm; ik raakte zo ontroerd.” Ze kwam tot geloof. Toen ze de Bijbel begon te lezen, begreep ze eindelijk wat ze gezien had toen ze tien jaar oud was.
Zaadjes
Haar grootvader bad in stilte terwijl de familie sliep. De gesprekken tussen haar grootvaders, gingen over de Bijbel. En de discussie tussen haar grootvader en vader gingen over het bestaan van de ware God. De geheime politie had bij hen naar Bijbels gezocht, zo begreep ze nu. En de 140 mensen die gearresteerd waren, waren leden van de huiskerk van haar grootvader. En Hae-won’s vader, die ondanks zijn atheïsme de gevangenis was ingegaan, was tot geloof gekomen doordat hij christenen geëxecuteerd had zien worden die geweigerd hadden Christus te verloochenen.
Hae-won is haar geboorteland niet vergeten. Inmiddels woont ze in Zuid-Korea en daar deelt ze vandaag haar liefde voor Christus met Noord-Koreaanse vluchtelingen. Hoewel haar grootvader zijn geloof verborgen hield voor zijn kinderen om zichzelf en zijn huiskerk te beschermen, plantte hij zaadjes in het hart van zijn kleindochter, die decennia later vrucht droegen. “Ik realiseerde me dat ik Christus heb leren kennen door de gebeden van mijn grootvader.”
De vrouw op de foto is niet Hae-won.
