Ze is netjes gekleed en heeft een vriendelijke en krachtige blik in haar ogen. Het is moeilijk voor te stellen dat Twen zestien jaar afgesloten is geweest van de buitenwereld. De Eritrese is eenentwintig jaar als ze voor de eerste keer in de gevangenis terecht komt. Dit is kort na haar bekering. “Ik ben opgegroeid in de katholieke kerk. Mijn geloof bestond uit tradities, maar het was niet levend. Ik kreeg een Nieuwe Testament van een priester en die adviseerde me elke dag een hoofdstuk te lezen. Ik las het bijbelboek Openbaring en werd geraakt door het laatste hoofdstuk waar staat dat God je zal straffen als je iets afdoet en toevoegt aan de woorden van God. Ik realiseerde me toen dat veel dingen die in de katholieke kerk in Eritrea geleerd worden, niet gebaseerd zijn op de Bijbel. Ik werd getroffen door de brief aan Laodicea. De gemeente is niet warm of koud en God zegt dat hij hen uit Zijn mond zal spugen. Er kwam een angst in mijn hart. Zal God mij ook uitspugen?”
Huisgemeente
Twen bezoekt samenkomsten van een ondergrondse huisgemeente en luistert naar bandjes met christelijke liederen. De ouders van Twen zijn niet blij met de verandering van Twen. Haar Bijbel en liedboek pakken ze af. In Eritrea is geen godsdienstvrijheid. Er zijn vier religies toegestaan: de soenitische islam, de Eritrese Orthodoxe Kerk, de Rooms-Katholieke Kerk en de Lutherse Kerk. Deze kerken lopen aan de leiband van het Eritrese regime. Huiskerken zijn verboden en samenkomsten ervan worden regelmatig overvallen. “De politie kwam onze huiskerk binnen en stelde de vraag of we christenen waren. Toen we dat beaamden, werden we opgepakt.” Twen zit een maand gevangen. Dan krijgt ze de mogelijkheid om vrij te komen, maar ze moet dan wel een formulier tekenen. “Ik moest verklaren geen grote kerkelijke bijeenkomsten meer te bezoeken. Ook zou ik niet meer in grote kerken mogen spreken. Ik dacht: Als ik alleen geen grote kerken mag bezoeken, is dat niet zo erg. Mijn vader beloofde dat wanneer ik zou tekenen, ik mijn Bijbel en liedboek terug zou krijgen. Toen ik heb getekend.”
Misleiding
Twen werkt bij het Eritrese leger en als ze na haar vrijlating teruggaat naar werk, overhandigt ze een brief die ze in gevangenis heeft meegekregen. Als haar werkgever de envelop openmaakt, blijkt de situatie toch anders: “Ik hoorde: ‘Er staat hier dat je je geloof hebt afgezworen en niet meer betrokken zult zijn bij christelijke activiteiten.’ Ik riep: Dat is niet waar! Mijn baas antwoordde: ‘Kijk maar, je handtekening staat eronder.’ Toen ik de brief ging lezen, las ik inderdaad dat ik verklaard zou hebben dat ik afstand had gedaan van mijn geloof. Ook zou ik verklaard hebben weer terug te zullen keren naar mijn katholieke geloof. Ik was geschokt, ben naar huis gegaan en ik heb mijn hart voor God uitgestort. Opnieuw kwamen die woorden uit het bijbelboek Openbaring in gedachten: ‘Je ben niet koud of heet.’ Ik moest een keuze maken om koud of heet te zijn. Ik lag geknield voor mijn bed, mijn Bijbel lag naast me en ik dacht aan de brief. Ik moest een keus maken: De Bijbel of de brief. Er zat niets tussen. Ik vroeg mezelf: Ben je bereid om vader en moeder in de steek te laten? Je broers en zussen? Je baan? Ben je bereid zelfs je leven op te geven? Telkens antwoordde ik met ja. Het was pijnlijk om alles te benoemen, maar het was beter dan om het in het midden te laten.”
Container
Na acht maanden wordt Twen opnieuw opgepakt tijdens een samenkomst van de ondergrondse huisgroep. De eerste periode van gevangenschap verblijft ze in een zeecontainer. “Overdag was het extreem warm, maar in de nacht juist buitengewoon koud. Aanvankelijk zat ik gevangen met andere christenen, maar later werd ik in isolatie geplaatst omdat ik het Evangelie deelde met andere gevangenen. Ik probeerde stiekem contact te leggen met christenen in de andere containers via de openingen van een ventilatierooster. Toen ze dat doorkregen, hebben ze de containers gedraaid, waardoor er geen contact meer mogelijk was.”
Telkens wordt er druk op Twen uitgeoefend om haar geloof te verloochenen. Op een keer wordt op het heetst van de dag haar container helemaal afgesloten, inclusief de ventilatieroosters. Hierdoor kan ze geen adem meer halen. “Ik vocht voor mijn leven, maar ik trok het niet. Het was teveel en bad: ‘God helpt U alstublieft!’ De woorden uit Petrusbrief kwamen in mijn gedachten: ‘Geliefden, laat de hitte van verdrukking onder u, die tot uw beproeving dient, u niet bevreemden alsof u iets vreemd overkwam. Maar verblijd u naar de mate waarin U gemeenschap hebt aan het lijden, opdat U zich in de openbaring van Zijn heerlijkheid mag verblijden en verheugen.’
Ik realiseerde me dat het niet vreemd was wat er gebeurde. Dit is wat alle christenen overkomt. Aan de ene kant ervoer ik vreugde in God, maar tegelijk was het heel pijnlijk. Maar de bijbelverzen gaven me troost. Toen opeens zorgde God voor frisse lucht waardoor ik kon ademen. Ik ervoer zo enorm de aanwezigheid van de Heilige Geest. Het deed me sterk denken aan de vrienden van Daniël in de vurige oven. God redde hen uit het vuur. Ik heb dezelfde ervaring gehad. Zo’n twee uur lang is de container afgesloten geweest, maar ik kon gewoon ademen. Toen deden ze het raam en de deur van de container weer open. Ze keken erg verrast toen ze zagen dat ik nog in een prima conditie was. Andere christenen vertelden dat toen ze me uit de container zagen komen, mijn gezicht straalde.”
Martelen
Na drie jaar wordt Twen vanuit de container overgeplaatst naar een gevangenis. “Hier zat ik met andere christenen gevangen en daar was ik erg blij mee. Het voelde alsof ik was vrijgelaten, omdat ik niet meer alleen was. Ik ging de diepte van Psalm 133 beter begrijpen. ‘Zie hoe lieflijk is het dat broeders ook eensgezind samenwonen. Het is als kostelijke olie op het hoofd.’
Opnieuw wordt er druk op Twen uitgeoefend om te tekenen en ze wordt daarbij zwaar mishandeld: “Ze gebruikten een rubberen zweep en een grote stok. Maar het gebeurde ook dat we op blote voeten over zanderige grond moesten lopen, vol met dorens. Het was erg pijnlijk. We moesten hard doorlopen achter gemaskerde mannen aan, midden in de nacht. Ik heb twee jaar geen gevoel in mijn voeten gehad vanwege de martelingen. Hoewel ze ons martelden, gaven ze je soms het gevoel dat ze medelijden met je hadden. Ze probeerden vrienden met je te worden. Er werd gezegd: ‘Het maakt ons niet gelukkig om jou zo te zien.’ Door vriendelijk te zijn, hoopten ze me over te halen om te tekenen.’ Ze zeiden altijd: ‘Denk er rustig over na.’ Ik reageerde: Ik heb er al over nagedacht en ga hier niet over onderhandelen. Tegelijkertijd zocht ik naar mogelijkheden om het lijden te laten verminderen. Ik bad om wijsheid.”
Visioen
Veel christenen bezweken door de martelingen en tekenden. “Als iemand naast je ook lijdt, geeft dat kracht en saamhorigheid. Als andere christenen hun geloof verloochenen, maakt dit het lijden extra zwaar. Het moedigde de beulen aan om harder te slaan. Ze werden steeds bozer op christenen die niet tekenden. Ik had toen een bijzondere ervaring. In een visioen zag ik de sterren aan de hemel. Ze werden steeds groter. Het was alsof er een frisse wind langs mijn gezicht waaide. Ook hoorde ik mooie muziek, het zingen van liederen. Ik dacht dat het engelenzang was. Het leek net alsof ik in de ruimte zweefde. Toen ik vervolgens mijn ogen opendeed, zag ik de mensen weer die me pijnigden. Het maakte me heel verdrietig om weer omringd te zijn door deze mannen. Ik vroeg: Waarom O God?
Opnieuw gaven ze me de mogelijkheid om te tekenen. Toen ik dat niet deed, sloegen ze weer.”
Zussen
Twen vertelt het ene verhaal na het andere, hoewel het onmogelijk is om zestien jaar gevangenschap samen te vatten. “Nooit zal ik vergeten dat twee zussen werden afgeranseld. Na afloop werden ze voor onze cel gelegd. We gingen kijken. Een was bij kennis en vroeg om water. Ik heb haar vastgepakt en haar hoofd op mijn schoot gelegd. Ze heeft het niet overleefd en is in mijn schoot overleden. De andere zus heeft het wel overleefd en is later vrijgelaten.” Twen wordt geëmotioneerd als ze het verhaal vertelt.”
Vrij
Na zestien jaar gevangenschap is Twen uiteindelijk eind 2020 vrijgelaten als een onderdeel van een amnestie waarbij tweehonderd gevangenen de vrijheid kregen. Haar periode van gevangenschap ziet ze niet als verloren tijd. “Vanuit geestelijk perspectief heeft het me zoveel rijkdom opgeleverd. Ik hoor van andere ex-gevangenen dat ze door mijn geloof bemoedigd zijn. Ze zeiden: ‘Wij kregen eten en bezoek, maar dat kreeg jij allemaal niet. Toch zagen we bij jou een grote vreugde. En hebben daardoor Jezus leren kennen.’ God heeft me willen gebruiken om anderen tot Jezus te brengen.”
Luister de podcast met Twen Theodros:
Deel 1: Luister via Spotify of Apple Podcasts
Deel 2: Luister via Spotify of Apple Podcasts
