Werken voor terreurgroep

Geld om zijn opleiding te betalen heeft hij niet. Brian* woont in een sloppenwijk van de Keniaanse hoofdstad Nairobi als hij een aanbod krijgt waardoor hij snel rijk kan worden. Voordat hij het weet, zit hij vast in het web van de Somalische terreurgroep Al-Shabaab.

De afspraak is in een hamburgerrestaurant in de Keniaanse hoofdstad Nairobi. Achter het restaurant ligt een moskee en de gelovigen wandelen net naar buiten na afloop van het vrijdagmiddaggebed. Brian, een jongeman van begin twintig, voelt zich duidelijk niet op zijn gemak. Ondanks de warmte houdt hij de capuchon strak om zijn hoofd. Schichtig en met een nerveuze blik, kijkt hij om zich heen. Brian wil het gesprek op een andere plek te vervolgen. “Als ze me vinden, weet ik wat er met me gebeurt.”
 
Nieuw huis
Het gesprek gaat verder op een afgelegen plek, zonder pottenkijkers. Brian is zichtbaar meer op zijn gemak en vertelt openhartig hoe hij als christelijke jongen in Al-Shabaab verzeild is geraakt. “Ik kreeg verkering met een moslimmeisje. Ze wilde alleen met me verder als ik me tot de islam bekeerde en dat heb ik gedaan. Toen ik mijn middelbare schoolopleiding niet meer kon betalen, wilden de ouders van mijn vriendin me helpen. Ze zeiden: ‘Je moet er wel wat voor doen, maar dan kun je zoveel geld verdienen als je maar wilt.’ Hoewel ik niet wist wat ze bedoelden, nam ik het aanbod aan, want ik had geld nodig. Ik kreeg een prachtig huis met tapijt op de vloer en een televisie.”
 
Kort nadat Brian in zijn nieuwe huis woont, komen er dertien mannen ongevraagd bij Brian wonen. “Overdag ging ik naar school en ik had geen idee wat ze in mijn huis deden. ’s Avonds keken ze films over zelfmoordaanslagen en zendelingen die werden ontvoerd.” Als Brian op een keer eerder thuis komt, gelooft hij zijn ogen niet. “In de woonkamer lagen geweren, explosieven en granaten. Ze zeiden: ‘Je hebt het nu gezien, dus er is geen weg meer terug. Er zijn twee opties: Of je doet mee, of dit is het einde van je leven.’ Ik besloot mee te doen, want ik had geen keus.”
 
"Als je niet doet wat wij zeggen"
Langzaam maar zeker wordt Brian de terreurorganisatie in gezogen. Hij krijgt een ontmoeting met een Al-Shabaab-leider. “Ik werd geblinddoekt, omdat ik niet mocht weten waar de ontmoeting plaatsvond. De man tegenover me vroeg naar mijn ervaring met geweren en ik vertelde dat ik nooit een geweer in mijn handen had gehouden. Toen hij vroeg of ik een geweer durfde te gebruiken, antwoordde ik: ‘Alleen als het me geleerd wordt’. Aan het einde van het gesprek liet de man me een lijst zien waarop alle bedragen stonden die ik tot dat moment had ontvangen. ‘Dit zijn jouw schulden als je niet doet wat wij zeggen’, zo klonk het beslist.”
 
Kort na de ontmoeting met de Al-Shabaab-leider krijgt Brian een speciale training buiten Kenia. “We sliepen buiten met een geweer in de hand, zodat je altijd paraat was om te kunnen schieten. ‘Voor christenen, Joden en andere niet-islamitische religies is er geen genade. Je moet hen neerschieten’, zo werd ons verteld.”
 
Schuldgevoel en nachtmerries
Na een week training in Somalië begint voor Brian het serieuzere werk. “Ik moest tassen wegbrengen waarvan ik wist dat er wapens en granaten inzaten. Ik bracht het spul naar iemand die de tassen naar de aanslagplek bracht. Kort nadat ik iets had afgeleverd, hoorde ik regelmatig dat er in die buurt een auto was ontploft met burgers erin. “Ik voelde me er schuldiger over,” vertelt Brian. “Ook ging ik slechter slapen en kreeg nachtmerries. Steeds vaker werd er in het nieuws gesproken over aanslagen waarvan ik wist dat ik er aan had meegewerkt.”
 
Als Brian na enige tijd wordt gepromoveerd tot degene die zelf de explosieven naar de plek van de aanslag mag brengen, wordt het hem te veel. Hij besluit te vluchten. “Ik ben onmiddellijk naar mijn familie gegaan. Ik heb hen op het hart gedrukt te zeggen dat ze mij niet kennen. Ik wil hen niet in gevaar brengen. Toen ben ik snel doorgereisd, ver van hun woonplaats vandaan.” Van zijn vriendin heeft Brian nooit meer iets gehoord.
 
Op dit moment werkt Brian als bouwvakker en woont weer in een sloppenwijk in Nairobi. Brian is geen moslim meer. “Ik wil graag weer christen worden, maar weet niet zo goed waar ik moet beginnen.” Het liefste zou Brian naar het buitenland vluchten, maar daar heeft hij geen middelen voor. “Vrede heb ik niet, altijd moet ik op mijn hoede zijn want overal kan ik ze weer tegen komen.”
 
*Brian heet in werkelijkheid anders.